Sve započeo Pavel Šafarik
U naučnoj polemici o slovenskoj pradomovini u proteklih sto sedamdeset i četiri godine izneseno je mnoštvo pretpostavki. Međutim, malo će ko danas o tome kazati koju riječ više i eventualno navesti još neku teoriju pored one opštepoznate – karpatske. Jer, ova teorija suvereno je vladala na našim i drugim prostorima u devetnaestom i dvadesetom vijeku, a i danas se po inerciji stavlja na prvo mjesto, pri čemu nerijetko drugo ostaje upražnjeno.
Način na koji je karpatska teorija izlagana u školskim programima, javnoj upotrebi i naučnoj problematici potpuno je zaklanjao drugačije viđenje slovenske istorije i migriranja slovenskih plemena, bez obzira što su pisani izvori i brojna imena naselja i rijeka u drugim krajevima Evrope široko ukazivali na takvu mogućnost.
Temelje naučnoj potrazi za prapostojbinom Slovena postavio je slovački naučnik Pavel Jozef Šafarik u prvoj polovini 19. vijeka. Ovaj veliki proučavalac slovenske istorije i kulture je u knjizi “Slovenske starine” (1837) na osnovu analize istoriografskih izvora postavio teoriju koja je kasnije nazvana – karpatskom.
