ВМРО
Внатрешно Македоно-Одринска Револуционерна Организација, е политички субјект кој од Рилскиот конгрес до формирањето на комунистичката партија, беше единствена политичка матрица на Македонскиот народ. Оваа организација до пред Рилскиот конгрес одржан во 1905 година, претставуваше единствена и обединета организација. По овој конгрес, политичките фракции со кои различно се нудеа решенија за македонското прашање, беа зголемени и се повеќе харизматичните фигури со кои Македонците се идентификувале, станувале се поразединети и послаби во ефективноста и делувањето. Оваа организација е составена претежно од војводи и чети, со потекло од селските средини. Радикална измена во начинот на војувањето и раководството настанува со Тодор Александров и Ванчо Михајлов, каде што од четнички начин на војување преминуваат во тероризам, со што се и видоизменува карактерот и принципите на ВМРО, од претежно селски во градски, најчесто во градовите каде што имало силна македонска емиграција во Бугарија. Таквите измени донесоа и послаб контакт на организацијата со народот во Македонија, како и премини од колективни интереси во лични.
