Category Archives: Македонски

Македонскиот јазик е мајчиниот јазик на Македонците, официјален јазик во Република Македонија и малцински, службен јазик во Албанија, Србија и во Косово (познат како горански дијалект). Јазикот го зборуваат над 3 милиони луѓе во Македонија, Грција, Бугарија, Албанија и во македонската дијаспора. Јазикот според лингвистичката категорија спаѓа во групата на јужнословенски јазици на словенските јазици.
На територијата што денеска ја зазема, а што во блиско минато била поширока, македонскиот јазик се формирал од говорите на македонските племиња кои ја населувале територијата на етничка Македонија, па се длабоко во териториите на денешните држави Грција и Албанија, но со самиот развој на државите тој регион се стеснил и македонските говори во тие краишта полека почнал да се заменува со други јазици. Денес во Албанија, македонски јазик се зборува најмногу во Мала Преспа, Голо Брдо и скоро сите погранични места со Република Македонија. Во Беломорска Македонија, македонскиот јазик се зборува најмногу во префектурите Воден и Лерин но и во другите градови и села во Беломорска Македонија. Во Бугарија, македонскиот јазик се зборува во Пиринска Македонија, а во Србија се зборува во пограничниот регион со Македонија и во областа Гора во Косово.
Македонските говори околу Солун биле основата за формирање на старословенскиот јазик и писменост. Тоа што ја карактеризира историјата на македонскиот јазик е неговата коренита промена што настанала од X век па навака. Слични промени ги зафатиле и бугарскиот јазик и источните дијалекти на српскиот јазик. Тие темелни промени довеле до мала споделба на граматички црти помеѓу старословенскиот и македонскиот јазик, па како резултат на тоа се создала Македонската рецензија на старословенскиот јазик. Познати центри на Македонската рецензија се Охридската книжевна школа, Кратовската книжевна школа и Лесновската книжевна школа.

Историјата на македонскиот јазик е поделена на следниве периоди:
1. древномакедонски и т.н. коине јазик: до IX в.
2. канонски период: IX – XI в.
3. македонска редакција на црковнословенскиот јазик: XII и XIII в.
4. црковнословенски писмен јазик од македонска редакција и од српска редакција и од мешан тип: XIV и XVIII в.
5. почеток на македонски книжевен јазик (појавата на т.н. дамаскини): XVI в.
6. навлегување на рускоцрсл. редакција и нејзино мешање со дотогашната домашна писмена традиција во јазикот и стилот: XVIII в.
7. употреба на два стила, два писмени јазика, низок (народен јазик) и висок (црковнословенски јазик): првата половина на XIX в.
8. дискусија за изгледот и основата на современиот писмен јазик за Македонците: втора половина на XIX в.
9. прва стандардизација на современ македонски јазик: книгата ,,За македонцките работи” од Крсте Мисирков од 1903 г.
10. конечна стандардизација од 1944 и 1945 г. (извор: Wikipedia)

Македонски

ПОЛИТИЧКИОТ МАТРИКС И ПОЛИТИЧКАТА ВИСТИНА ВО МАКЕДОНИЈА

Поим за матрикс, и негов израз во наши општествени услови

Имаме повеќе дефиниции кои можеме да ги пронајдеме доколку пребаруваме по интернетот за „Матриксот” како филозофски поим. Серијалот на истоименуваниот многу популарен филм, ни зборува за буквална лажна (просторна и предметна) реалност. Дури и начинот на кој е прикажуван истиот, укажува дека сценаристот на филмот најверојатно е поттикнат од Светите Списи кои зборуваат на друг јазик и форма за иста или слична работа. Дефинициите од „Merriam-Webster” можат полесно да ни ја откријат суштината на овој поим. Особено за нас во овој случај се погодни првите две дефиниции кои матриксот го опишуваат како:

1) „нешто (како што e ситуација или збир на услови), во кое се развива нешто друго или формира” и

2) „нешто во форма на шема со линии и простори”. 

Без разлика која од овие две ке ни помогне полесно да го разбереме поимот матрикс, истиот е многу очигледен дека се случува во нашето општество, кое го разорува, одвојува од вистината и поларизира до крајност во повеќегодишен период. Двете развиени „нешта” во облик на форма или простор, или гледишта кон работите во политичко-општествена смисла, особено станаа очебијни и се појавуваат во медиумскиот простор сѐ почесто со позажестена реторика тие чудовишни матрикса/чудовишни нешта, по условно кажано нерешениот резултат од последните собраниски избори во Македонија, изразувајќи си го својот развиен „простор/ум”, развиен кај некого (поголем број) од стварна заблуда предизвикана од необразуваност или незапознаеност, или пак од патос (емоции) предизвикан од ласкање, страв од осаменост и осуда, а кај други (во помал број: оние „матрикс-развивачите”) од лукави намери и мотиви. Тие два чудовишни матрикса, неможеме никако друго да ги именуваме, освен по име на нивните развивачи – македонските партии. Едниот е условно речено „вмровски матрикс”, а другиот „сдсмовски”. Би можеле да ги именуваме и по име на партиските лидери, но во процесот на развивањето се гледа дека учествуваат повеќе интересовни групировки.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

ДИСФУНКЦИОНАЛНОСТ НА ДЕМОКРАТИЈАТА

Првин би сакал малку да се навратиме во зачетоците на „демократијата” (demos=народ, kratein=владеење, односно владеење на народот) Атина, V век пр. н.е., во не толку далечна историја ако го сметаме периодот кога човекот за прв пат почувствувал потреба (социолошка, биолошка, економска) односно егзистенцијална потреба за да живее и функционира во заедница. Првично ваквиот концепт на уредување на државата е основан од луѓе-филозофи (љубители на мудроста) и мислители, кои секако биле вклучени во политичкиот живот на тогашната античка Атина, и истите сметале дека оваа нова идеја е идеолошки сосема коректна односно применлива за подобрувањето на животот во заедницата, преку вклучувањето на сите граѓани во политичките процеси на едно општество и држава.

Демократијата како и сите други државни уредувања кои доаѓаат во примена подоцна во човечката цивилизација, првично „на лист” имала димензија на нова ера во организирање на државата, односно намалување на моќта на монарсите (од mono=еден и arkh=првенец), и „благородните владетели” – олигарси или луѓе кои со самото раѓање низ нивните вени течела „плавата крв” (наследна моќ по пат на крвно сродство) со што би се ставило крај на истата привилегија, односно дискриминација врз останатото население во заедницата. Демократијата како „идеологија” (затоа што дотогаш немала примена во ниту една држава) најпрвин ке им послужи на граѓаните во Англија и Франција во XVII век, на кои преку процес на граѓански крвави војни и насилно уривање на тогашните апсолутистички монархии, ке се изборат општествено-политички промени кои ке послужат за активно вклучување на обичниот граѓанин/државјанин во општествените процеси – во создавање на ткн. парламентарна/собраниска демократија.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

(ГЕО)ПОЛИТИКАТА НА ЕМОЦИИТЕ

ПОЛИТИЧКИОТ СТРАВ, ПОНИЖУВАЊЕТО И НАДЕЖТА ВО БЕЗБЕДНОСНИОТ ДИСКУРС НА МАКЕДОНИЈА

Францускиот геополитиколог Доминик Моизи пред неколку години ја презентираше тезата за тоа како емоциите ја обликуваат (меѓународната) политика. Според Моизи, во светот доминираат три емоции: надежта, понижувањето и стравот. Иако неговата теза се однесува на долгорочното геополитичко влијание на наведените емоционални блокови на глобализацијата, сепак, според мојата размисла, низ оваа теориско-методолошка матрица на Моизи можат да се мапираат политичко-партиски детерминираните и безбедносно релевантните емоционални обрасци на политички произведениот страв, односно политичкиот страв, на понижувањето и на надежта во земјава… Овие емоции се амалгамирани низ индикаторите изведени од развојот на внатрешните општествени состојби, надворешно-политичките определби, влијанијата од непосредното и поширокото опкружување и неговите, евентуално, инсталирани и присутни, „политичко-агентурни елементчиња” во земјава, никогаш до крај развиеното јавно мислење, политичко-партиските изјави, (не)скапите архитектонски (квази)стилови, (квази)уметничките продукции, и во врска со нив, (не)присуството на барем мнозинско генуино естетско доживување,  итн…

… ПОВЕЌЕ

Македонски

МЕРКАНТИЛИЗМОТ ДОВЕДУВА ДО ЗАГРОЗУВАЊЕ НА ОСНОВНИТЕ ПРОДУКТИ

Во блиска иднина ке има сериозен недостиг од квалитетна храна и вода, со можност во некои региони во светот да има нивен недостиг целосно како продукти!

Она што допридонело и ке придонесува до оваа состојба, во најголем удел учествува меркантилистичкиот поглед кон општествените економии, во кој за да се постигне што е можно поголема акумулација на паричен капитал, односно да се постигне што е поголем вишок на профит, дозволува и оправдува да се загрозува квалитетот на сите продукти кои се пласираат на пазарот, без разлика дали се основни за опстанокот на човечките битија.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

МЕРКАНТИЛИЗАМ И ФИЗИОКРАТИЈА

Речиси секаде во светот каде што се изучува економијата на општ план, секогаш првин догмата налага да ги запознае поучуваните со овие два правци, ако не со нивната филозофија, барем со нивната терминологија и основачи, што е случај и пракса во македонската образовна догма. Но колку навистина се битни овие два правца, две филозофии и начини на размислувања, ке увидиме само кога подлабоко со помош на анализа ке ги разработиме.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

ПРОБЛЕМОТ СО ГЕНЕРАЦИСКИТЕ НЕРАМНОМЕРНИ МОЖНОСТИ

Инспириран од еден разговор со мој роднина и пријател, воочивме еден проблем околу можностите кои им се пружаат на различните генерации. Овој проблем, всушност укажува на тоа дека прогресот околу можностите има граница до која може генерациите да одат.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

СВЕТИ КЛИМЕНТОВОТО ДЕЛО

Историографски значај

Овој православен и македонски светец е роден во 840 година по Христа, без познато место на раѓање, ниту познато семејно потекло. Таквата оставена мистериозност за потеклото на овој свет човек, може да се согледа дека е од намерни причини, каде мотивот за таа намера можеме да го откриеме следејќи го климентовиот поглед и сфаќања за светот, во кои славата, потеклото и сите останати овоземни и плотски искушенија се оставаат преку воздржание настрана како небитни, оставајќи простор за страственост само за онаа Слава за која зборува Христијанската вера. Таа оставена историографска мистериозност околу потеклото на Св. Климент, дава можност денес за манипулација на историските периоди, од страна на разни институционални умови кои сонуваат за некакви национално-романтични идеи, заборавајќи за суштината. Но тоа е нивен пад во искушението, од кој и невините мораат да трпат од штетите сторени од поделбите и создаденото чувство на меѓунационална нетрпеливост.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

МАТРИЦИ И РЕТОРИКА НА НАШАТА СОВРЕМЕНА ПОЛИТИКА

ВМРО

Внатрешно Македоно-Одринска Револуционерна Организација, е политички субјект кој од Рилскиот конгрес до формирањето на комунистичката партија, беше единствена политичка матрица на Македонскиот народ. Оваа организација до пред Рилскиот конгрес одржан во 1905 година, претставуваше единствена и обединета организација. По овој конгрес, политичките фракции со кои различно се нудеа решенија за македонското прашање, беа зголемени и се повеќе харизматичните фигури со кои Македонците се идентификувале, станувале се поразединети и послаби во ефективноста и делувањето. Оваа организација е составена претежно од војводи и чети, со потекло од селските средини. Радикална измена во начинот на војувањето и раководството настанува со Тодор Александров и Ванчо Михајлов, каде што од четнички начин на војување преминуваат во тероризам, со што се и видоизменува карактерот и принципите на ВМРО, од претежно селски во градски, најчесто во градовите каде што имало силна македонска емиграција во Бугарија. Таквите измени донесоа и послаб контакт на организацијата со народот во Македонија, како и премини од колективни интереси во лични.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

ПРАШАЊА ПОВРЗАНИ ЗА ПРОГРЕСОТ

Овој термин претставува еден од најмотивирачките, во погледот на човековото делување. Затоа воедно претставува и термин кој е еден од најизманипулираниот низ историјата и вековите. За да ги избегнеме овие моменти, потребно е појасно да ги образложиме работите поврзани со прогресот.

Прогрес би го дефинирал, како изменување на нешто претходно, кон идно подобро, односно подобрување. 

… ПОВЕЌЕ

Македонски

ПРАШАЊА ПОВРЗАНИ ЗА СЛОБОДАТА

Ако одиме според логиката на Хегел, тој вистинската човечка слобода ја согледува како услов, кој има свесно спознавање на рационалната нужност. Откако ке се спознаат минималните нужности или услови, дури тогаш одредена личност може да стапи во остварување на слободата.

Наједноставна дефиниција за слободата на индивидуалецот, би претставувала како човекова можност да си ги оствари своите материјални и духовни потреби.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

ФИЛОЗОФСКИ ПРИОД КОН СУДИРОТ НА ИСТОК И ЗАПАД – ВТОР ДЕЛ

Поим за Геостратегија

Многу често денес меѓу новинарите и емисиите кои се емитуваат преку мас-медиумите, кога се води разговор или дискусија на тема поврзана околу политичките потези на силните држави, и кога неможе детално да се заклучи и појасни зошто е така одлучено за некој конкретен потег, се истакнува од страна на соговорниците дека тоа е сторено од „геополитички и геостратешки причини”. Често дури се меша поимот геополитика и геостратегија, зборови кои иаку привидно изгледаат дека имаат исто значење сепак се поими кои имаат друга смисла во научните кругови.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

ФИЛОЗОФСКИ ПРИОД КОН СУДИРОТ НА ИСТОК И ЗАПАД – ПРВ ДЕЛ

Што е Запад а што е Исток во нашиот случај ?

Зошто овие две страни од можните четири, најчесто и намерно се избираат за употреба во разни текстови и дела од страна на оние кои себеси се сметаат за припадници на тие поими, односно од „Западњаците” и „Источњаците”? Денес со овие две одредници постои тенденција да се означат во политичка смисла оние држави кои се доминантни со својата воено-економска моќ, па со тоа конзумација на терминот „Запад” прават Соединетите Американски Држави, иаку најчесто од обичното население под „Запад” се разбира географско и политичко припадништво на сите држави и нации кои се западно од Средна Европа заедно со Скандинавија, се до Северна Америка. За терминот „Исток”, современа тенденција прави конзумација на поимот од страна на Руската Федерација, а на моменти и Кина. Ако на овие денешни тенденции направиме споредба и со историската пракса, ке разбереме дека од обичното население онаа земја-држава која во одреден момент има најголема воено-економска моќ и влијание, во обичај влегува таа земја-држава првин да паѓа напамет во секојдневниот говор. Пример некогаш со Запад се означувало Рим, а со Исток се означувало Персија и Индија. Од јапонска географска гледна точка, имаме спротивности со нашиот географски поглед, односно за нив на Запад е Русија и Кина, додека на Исток е САД, но во секојдневниот јапонски говор САД и понатаму останува „Запад”, бидејќи долгогодишно така се претставувала таа земја таму, како претставник на „западна” филозофија, „западен” начин на живот итн. За да се разбере зошто постои тенденција во вид на борба кој да го присвои терминот, или кој да се прикаже како најзначаен кога ке се споменат тие две географски одредници, мора да се погледне првин низ историскиот контекст. Ние имаме разбирање за „Запад” дека таму припаѓаат Англија, Франција, Германија, САД и други, затоа што во минатото сите тие држави имале примат и конзумација на терминот Запад. Во нашата колективна меморија сите тие држави останале да важат како силни и моќни. Сите тие држави намерно во својот зенит користеле и римска симболика, и се повикувале на ткн. римско право, се со цел да се прикажат како наследници на стариот западен од нас град (некогаш империја) Рим. Идејата на Рим е раст и развој на сметка на другите, со освојување и грабање, под идеал за супериорно потекло од другите народи и нации. Дури и највисоките државни функции во некои од западните држави во својот зенит носеле имиња од римскиот диктатор Цезар, и се јавувале во вид на Кајсар, Кесар и слично ним, зависно од јазикот. САД денес е налик на некогашната Империја основана од градот Рим. За конзумација на терминот Исток, многу повеќе е заинтересирана Руската Федерација, и не случајно. Таа денес го враќа стариот концепт за „Трет” Рим, односно династички наследник на „Вториот” Рим – Источна Римска Империја(во оригинал по василевсот Ираклиј како Василеја тон ‘Ромајон/Βασιλεία τῶν Ῥωμαίων). Таму Цезар би требало да се јавува како Цар.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

АМПУТАЦИЈА НА МОРАЛОТ И ЕТИКАТА

Како главен водич низ сите социјални елементи на секое цивилизирано општество, односно како главен показател на развиеност (закржлавеност) на духот на луѓето кои го сочинуваат потесниот круг на истото, се смета дека се моралот и етиката.

Самата подложеност на манипулација, преку свесно наметнување од страна на повеќе субјекти (медиуми, социјални мрежи, секојдневното човеково општење), генералното мислење (оформување на општествената свест), во сооднос со тоа дали одредено однесување, размислување или постапување на одредена целна група, се менува односно креира ново толкување за тоа дали нешто кое како предмет на моралот е само по себе „добро” или „лошо”, морално или aморално. Ова свесно менување и оформување на свеста кај луѓето е секогаш детално разработена од одредени структури, кои денес поради своите геостратешки интереси имаат за цел на голема врата да ја внесат луцидноста на тоа дека не треба да постојат било какви бариери односно табуа во човековото однесување, и преку неа неретко истата целна група да биде подложна на манипулација (глобално и локално).

… ПОВЕЌЕ

Македонски, ПОЕТИКА И ПРОЗА

МАЈКА

На ивицата на изгревот кој штотуку почна, се простре една долга сончева линија во зародиш да го најавува изгревот. Мојата мајка Невена ме гледаше низ отворената врата и ме будеше, ама онака тивко мајчински: Стани, ајде, полека отвори ги очите размрдај се во креветот и ќе одиме да го береме тутунот, зошто потоа ќе биде многу голема жештина, тој ќе овене. Иако ми го кршеше сонот, јас не се лутев, знаев дека се мора и тоа така треба, парите не гонеа, мораше да се платат студиите, скапи беа а стипендијата куса па неможеше ни до десетти во месецот да ме прехрани. Ах, тие тутунарски денови… претешки беа за неа, сама се бореше со сите тие маки, ние како деца околу неа и помагавме, онака колку толку да и олесниме. Ние сме четири деца, татко ми беше главен магационер а мајка ми домаќинка. Јас бев најстарата, сите други помали од мене и мораа да работат по нивата со тутун. Што подразбираше тоа домаќинка, само јас знам. Тоа беше најтешката професија. Сама да одгледа четири деца, да работи низ куќи, да меси леб, баклава, чоколадо големо во тепсија, онаа бакарна, да носи сама вода од чешмата со две чепурки, која не беше блиску, и со таа вода да ги пере облеките на немирните братчиња кои најчесто беа валкани, исто и на нас девојчињата, но ние некако бевме повнимателни и не се валкавме како нив. Да преде волна, да плете џемпери за сите нас и за татко ми, во пресрет на зимата, па ракавици, шалови, плетени капи за браќата, оние како рицерите што ги носеа преку глава, со отвор само очите, носот и устата да и се гледаат, да ткае килими, да чисти, да готви… Навистина неможам се да набројам, премногу задолженија има домаќинката. А можеше да биде кафекуварка во фирмата каде што работеше татко ми, но едно тој беше малку љубоморен по природа, друго децата требаше да ги чува и за нив да се грижи а покрај тоа и за се друго. Згора на тоа кога јас најстарата пораснав и стасав за студии, ги слушнав ноќта како шепотеа: Мораме една нива да пазариме под наем, да посадиме тутун за да се покријат трошоците за студии, нека учи рече татко ми и се согласи: Ако треба и куќата ќе ја продадам, само таа нека учи. Тој изгрев сеуште ми ги боцка очите а таа долга прва остра линија која сонцето ја протегаше и влегуваше во мојата соба, точно во очите ме бодеше секое летно утро…

… ПОВЕЌЕ

Македонски

11-ТИ ОКТОМВРИ – ШТО НАПРАВИВМЕ И ШТО ТРЕБА ДА ПРАВИМЕ??

Овој ден 11-ти Октомври, во историографска смисла се смета дека е денот кога во 1941 година започнало востанието на Македонскиот народ против окупаторот преку НОБ. Со тој чин Македонците самостојно и народно организирано објавиле антиквинслишка насока и антифашистичка борба. Постојат забележани сведоштва и пишани историски материјали кои укажуваат дека и пред 11-ти Октомври, имало самостојни дејствија против окупаторот. Таквите рани дејствија се одвивале месец или повеќе претходно пред месецот Октомври 1941 година. Но овој датум е одбран затоа што се смета дека оттогаш се започнало со организирање на помасовни одреди и востанички формации, заедно со нападите кон окупаторот. На 11-ти Октомври во Прилеп преку три востанички групи составени од вкупно 16 партизани биле нападнати позициите во прилепско на окупаторот. Околу овој датум биле создадени или се осознало за Козјачкиот одред кој бил формиран кај месноста Студена вода и Карадачкиот одред кој бил формиран кај месноста Менкова колиба. Постои и сосем безначаен спор со мал интензитет помеѓу постарата генерација за тоа кој е првиот Град-Херој, односно каде првин пукнала „првата пушка”: Куманово или Прилеп? Без разлика на тоа, севкупните дејствија на партизаните на територијата на цела етничка Македонија, од овој датум до 1945-тата година, капитулацијата на Италија, повлекувањето на германските единици, како и размрданиот англо-саксонски „синџир” на Полуостровот, создале услови кои овозможиле простор за здив од главните антагонистички политичко-моќни сили, и преку вооружена борба се дало позитивен плод за народот, каде преку првото заседание на АСНОМ во манастирот Св. Прохор Пчински, Македонскиот народ ја официјализирал својата политичка победа преку создавањето на сопствена македонска држава.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

ПРАШАЊА ПОВРЗАНИ ОКОЛУ ПРАКТИКАТА

Практиката можеме да ја сретнеме во употреба кај разни реченици кои се со различен смисол. Практиката и практичноста можат да означуваат спремен за делување, односно спремен за работа. Практиката и практичноста можат да се појаснат и како активност, ефективност или пак како способност да се делува на одредена работа.

Како и да е, секогаш практиката и употребата на овој термин кружи околу една иста работа, која можеме да ја прикажеме на различни начини.

Општо Практиката би можеле да ја дефинираме, како спознанство на објективната реалност, со кое луѓето можат активно да ја менуваат.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

САМОУНИШТУВАЊЕ НА ХРИСТИЈАНСТВОТО

Ударната фраза, „Бог е мртов” е поетски израз на современото неверување. Многу е изразено во оваа фраза која не може да се пронајде во повеќе прозни изрази на современиот атеизам и агностицизам. Живописна разлика е воспоставена помеѓу претходниот период кога човекот веруваше во Бог и го базираше животот и установите според Него, со новиот период за чии жители, наводно, оваа некогаш сепросветлувачко сонце стана избришано, морајќи на животот и општеството да му се овозможи нов правец.

Фразата, самата по себе очигледно измислена од Ниче пред речиси еден век, беше долго време користена за изразување на ставовите на релативно неколкуте непријатели на Христијанството, пред се „егзистенцијалистите”; но во поново време предизвика контроверзии со тоа што се прифати и во радикални Протестантски кругови, и не престана да биде загриженост на јавното новинарство и медиумите. Јасно е дека емоционалниот израз во Западното општество е погодено во целина; јавниот интерес за „смртта на Бог” го направи овој феномен еден од знаците на времето.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

ЗА НАСТАНОКОТ И ПРЕСТАНОКОТ НА ИМПЕРИИТЕ

Зошто империите настануваат и исчезнуваат? 

Веројатно многумина се запрашале зошто империите покрај сиот нивен врв на моќ, слава и експанзија, низ историската пракса на крајот пропаѓаат.? Секоја империја има свој процут, стагнација и исчезнување, додека ниедна империја досега немала своја целосна константа, низ текот на историјата како во нејзина креација, така и во нејзино функционирање, што преку систем што преку рефлексија на менталитетот. Формирањето на империите не се реална потреба на ниедна народност, која за нејзино формирање се дошло по природен пат, затоа што ниеден природно формиран народ нема исти реални потреби и немаат ист план на заштита на тие потреби, од други природно или вештачки формирани народи и нации. Мотивот за формирање на империи од народите, може да се најде од неколку работи и тоа:

  • исполнување на амбиција на неколкумина во системот (најчестиот, најагресивниот и најнеоправданиот мотив);
  • културолошка и цивилизациска супериорност над другите (неагресивна експанзија);
  • и заради натпревар или заштита од други империи (принудена експанзија).

Гледано низ историската призма и историските текови, лична претпоставка е дека првата империја се формирала врз мотивот на културолошка и цивилизациска супериорност над другите соседни народи. Потоа следело исполнување на амбициите на оние кои што управуваат со системот, со цел да им се задоволи алчноста и на крајот третиот мотив, односно креирање доволни економски и воени можности со цел да може да се заштити од окупација на другите империи, кои се во пораст и кои се потенцијална закана.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

ЕТНОГЕНЕЗИСОТ НА МАКЕДОНСКИОТ НАРОД

Денес имаме сведочанство на жестоки дебати за потеклото или производот на Македонскиот народ, зависно од политичките елити, кои едните ту афирмираат и наметнуваат „словенска теза” без притоа и самите да знаат што претставуваат „Словени”, другите ту афирмираат „античка теза” кои само начуле и веднаш се примамиле за славата од тој период и само него го признаваат како за свој – македонски. Она што е особина на двете тези е тоа што наметнуваат крајности во смисол дека: или претставуваш Македонец – Словен или си Македонец – наследник на Филип и Александар. Едната теза претставува антипод на другата, за оние кои веруваат во нив, „лошите” Македонци се оние кои не веруваат или веруваат во спротивната теза за настанокот, додека „добрите” се оние со ист став.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

МОРАЛОТ ВО НАШЕТО ОПШТЕСТВО

Моралот претставува збир на непишани правила и обичаи со кои се утврдуваат човековите односи и се пресудува што е добро а што лошо. Тој често се дефинира како облик на општествената свест, систем на обичаи, навики и норми. Моралот е релативен бидејќи се менува во зависност од општествените групи и во историските периоди. Централните вредности на моралот се: доброто, исправното и праведното.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

ВЛАДЕНИЕ НА АРИСТОИТЕ

Луѓе кои претставуваат моќни и влијателни во општеството, луѓе кои поседуваат големи имоти и многу материјално богатство, луѓе кои имаат можност да прават работи кои другите можат само да ги замислуваат, сите овие се особини каде што од западното гледиште на јавното мнение па и од страна на западната официјална историографија и наука се согледуваат како особини на посебниот слој на луѓе наречени како аристократи односно аристократија. Ваквото вулгаризирано разбирање за аристократијата постои речиси насекаде во светот. Причините кои го наметнале ваквиот поглед може во поновото време да е настанат како дел од идеолошката борба на оние кои не ја признаваат аристократијата како потреба во едно општество, но секако дека таквото вулгаризирано разбирање не е само настанато како последица на тоа. Речиси сите аристократии како такви во државите и општествата каде што постоеја во изминатите векови, речиси сите ја заборавија својата суштина, и речиси сите се извалкаа и влегоа во корумптивен морал. Заборавањето на нивната суштина, како луѓе кои мора секогаш да бидат први, но не само во материјална смисла, туку и први во согледувањето на проблемите кои настануваат во едно општество, или кои би можеле да настанат, како и први во обидите тие да се решат. Со тоа заборавање, валкање и влегување во корупцијата, аристократијата која повеќе во својата суштина не претставувала аристократија, туку со преголемиот фокус кон материјалното се преобразувала во плутократија, првенството да претставуваат први во едно општество било отстапено на другите државјани и сожители од другите слоеви, кои пак огорчени од тогашната неефективност и изгубеност или поточно забеганост во хедонизмот и материјалниот свет на тогашната аристократија, дало повод и причина таа да биде оттргната и прогонувана од страна на сопствениот народ, односно од народот и општеството од каде тие и самите потекнуваат. Еден од најдобрите историчари и аналитичари од поновото време, Вил Дјурант, воедно и автор на делото „The Story of Civilization”, може во неговите заклучоци да забележиме дека современите аристократии се запуштени заради нивниот безгрижен хедонизам, што како реакција предизвикало побуна на народите и желба за воспоставување на демократско уредување.

… ПОВЕЌЕ

Македонски

ИДИОТЕС И ПОЛИТЕС

Многу често во секојдневниот говор ги употребуваме термините како „Идиот”, „Идиотско” или „Идиотизам”, во обид да навредиме некого кога сме во лут дијалог и судир со некого, или пак кога сакаме за некого да појасниме дека со тој и тој нешто не е во ред. Честата употреба не секогаш, дури и повеќе несоодветно содејствува со она што луѓето сакаат да го појаснат со тој термин, кога го употребуваат, односно имаат некоја друга сосем неточна замисла за тоа што претставува овој поим и збор. Овој поим потекнува од Idios, Idiota и тој чисто означува приватно лице или нечија приватна односно лична работа, со што истиот настанува да означува за оние луѓе кои се игнорантни и не ги интересираат ниту се вклучуваат во општите работи или работи од општ интерес, стрикно определувајќи се во својот живот само за работите од личен интерес. Денес луѓето овој збор го употребуваат за да означат некои луѓе дека тие ментално се недораснати или ментално заостанати, што во случајот со почистото значење на зборот можно е некој да не претставува ментално заостанат и со интелектуалниот развој да е на задоволително ниво, но сепак да претставува личност со строго определени ставови за сопствениот личен интерес, игнорирајќи го оној општествениот. Впрочем тие луѓе денес претставуваат мнозинство во споредба со оние кои размислуваат и се интересираат за општото добро.

… ПОВЕЌЕ